Post przerywany 5:2 to jedna z najpopularniejszych metod żywieniowych ostatnich lat znana głównie z pozytywnego wpływu na redukcję masy ciała i poprawę parametrów metabolicznych. Jednak najnowsze badania z początku 2025 roku rzucają zupełnie nowe światło na jego właściwości zdrowotne szczególnie w kontekście profilaktyki zakrzepicy i chorób neurodegeneracyjnych. Odkrycie to może zrewolucjonizować nasze podejście do profilaktyki wielu chorób cywilizacyjnych, które zbierają coraz większe żniwo we współczesnym społeczeństwie.

Przełomowe odkrycie z 2025 roku

29 stycznia 2025 roku opublikowano przełomowe badanie, które wykazało, że post przerywany, szczególnie w wariancie 5:2, może skutecznie hamować aktywację płytek krwi i zmniejszać ryzyko zakrzepicy u pacjentów z chorobą wieńcową. Mechanizm tego działania jest fascynujący – podczas postu bakterie jelitowe produkują zwiększone ilości metabolitu o nazwie kwas indolo-3-propionowy (IPA), który wykazuje silne działanie antyzakrzepowe.

Odkrycie to jest szczególnie istotne w kontekście rosnącej liczby przypadków zakrzepicy, która często prowadzi do udarów mózgu i zawałów serca. Co więcej, badania wykazały, że ten sam metabolit jelitowy odpowiada również za inne korzystne efekty postu przerywanego takie jak ochrona przed chorobą Alzheimera, zmniejszenie zwłóknienia wątroby, uszczelnienie jelit oraz ochrona przed niewydolnością serca.

Jak działa post przerywany 5:2?

Post przerywany w wariancie 5:2 polega na normalnym odżywianiu przez 5 dni w tygodniu, a następnie znacznym ograniczeniu kalorii (do około 800 kcal dziennie) przez pozostałe 2 dni. Te dni poszczenia nie muszą następować bezpośrednio po sobie – często są to sobota i niedziela, choć można je dostosować do własnego harmonogramu.

Kluczem do zrozumienia działania postu 5:2 jest metabolit jelitowy IPA, który powstaje w jelitach podczas okresów poszczenia. Im dłużej trwa post, tym więcej tego związku przenika do krwi, co tłumaczy, dlaczego właśnie wariant 5:2 wykazuje najsilniejsze działanie antyzakrzepowe w porównaniu do innych form postu przerywanego takich jak 16:8.

Wielokierunkowe działanie kwasu indolo-3-propionowego

Kwas indolo-3-propionowy (IPA) to prawdziwy multitasker w naszym organizmie, wykazujący szereg korzystnych właściwości zdrowotnych:

1. Działanie antyzakrzepowe – hamuje aktywację płytek krwi zmniejszając ryzyko powstawania zakrzepów.

2. Ochrona mózgu – hamuje tworzenie się włókien beta-amyloidu, które są charakterystyczne dla choroby Alzheimera.

3. Ochrona serca – badania z lutego 2024 roku wykazały, że IPA chroni przed niewydolnością serca poprzez zachowanie frakcji wyrzutowej.

4. Ochrona wątroby – wykazuje działanie hepatoprotekcyjne zapobiegając zwłóknieniu wątroby.

5. Uszczelnienie jelit – wzmacnia barierę jelitową co zmniejsza ryzyko stanów zapalnych i poprawia odporność.

Te wielokierunkowe działania sprawiają, że post przerywany 5:2 może być skutecznym narzędziem w profilaktyce wielu chorób cywilizacyjnych.

Kto powinien rozważyć post przerywany 5:2?

Post przerywany 5:2 może być szczególnie korzystny dla osób z podwyższonym ryzykiem zakrzepicy w tym:

• Osób prowadzących siedzący tryb życia

• Palaczy

• Osób z nadwagą i otyłością

• Chorych na nowotwory

• Pacjentów z cukrzycą (ryzyko zakrzepicy wzrasta o 35%)

• Osób z nadciśnieniem

• Pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi

• Kobiet przyjmujących doustną antykoncepcję

Warto jednak pamiętać, że post przerywany nie jest odpowiedni dla wszystkich. Przeciwwskazania obejmują ciążę, okres karmienia piersią, zaburzenia odżywiania, a także niektóre choroby przewlekłe. Przed rozpoczęciem postu zawsze warto skonsultować się z lekarzem.

Dieta śródziemnomorska – idealne uzupełnienie postu

Aby zmaksymalizować korzyści zdrowotne płynące z postu przerywanego 5:2, warto połączyć go z dietą śródziemnomorską2. Badania wykazały, że dieta bogata w roślinne źródła białka (ciecierzyca, soczewica, fasola), błonnik oraz zdrowe tłuszcze (oliwa z oliwek) sprzyja produkcji kwasu indolo-3-propionowego przez bakterie jelitowe.

Dieta śródziemnomorska sama w sobie zwiększa stężenie IPA we krwi, a w połączeniu z postem przerywanym 5:2 daje efekt synergistyczny. Badania wykazały, że wprowadzenie diety śródziemnomorskiej prowadzi do korzystnych zmian w mikrobiocie jelitowej w tym do zwiększenia liczby bakterii produkujących krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, które mają działanie przeciwzapalne i metaboliczne.

Podsumowanie

Post przerywany 5:2 to nie tylko skuteczna metoda redukcji masy ciała, ale także potężne narzędzie w profilaktyce zakrzepicy, chorób neurodegeneracyjnych, chorób serca i wątroby. Kluczem do jego działania jest kwas indolo-3-propionowy, produkowany przez bakterie jelitowe podczas okresów poszczenia.

Połączenie postu przerywanego 5:2 z dietą śródziemnomorską może dodatkowo wzmocnić jego korzystne działanie, zwiększając produkcję IPA i poprawiając skład mikrobioty jelitowej. Jest to szczególnie istotne dla osób z podwyższonym ryzykiem zakrzepicy i innych chorób cywilizacyjnych.

Warto jednak pamiętać, że post przerywany nie jest odpowiedni dla wszystkich, a przed jego rozpoczęciem zawsze warto skonsultować się z lekarzem. Z odpowiednim podejściem i pod właściwą opieką, post przerywany 5:2 może stać się cennym elementem profilaktyki zdrowotnej w XXI wieku.