Niacynamid, znany również jako witamina B3 lub amid kwasu nikotynowego, to jeden z najbardziej wszechstronnych i cenionych składników w pielęgnacji skóry. Dzięki swoim wielokierunkowym właściwościom sprawdza się zarówno w kosmetykach do cery tłustej i trądzikowej, jak i w produktach dla skóry suchej, wrażliwej czy dojrzałej. W ostatnich latach stał się kluczowym elementem nowoczesnej pielęgnacji, a jego skuteczność została potwierdzona licznymi badaniami dermatologicznymi. Jak działa niacynamid i dlaczego jest tak wszechstronny? W tym artykule przyjrzymy się jego właściwościom, zastosowaniom oraz najlepszym sposobom wprowadzenia go do codziennej rutyny pielęgnacyjnej.
Czym jest niacynamid?
Niacynamid to jedna z form witaminy B3, niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Bierze udział w wielu procesach biochemicznych, takich jak metabolizm komórkowy czy produkcja energii. W kosmetykach stosowany jest głównie ze względu na swoje działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne oraz regulujące pracę gruczołów łojowych. Jego skuteczność sprawia, że znajduje zastosowanie w produktach przeznaczonych do różnych typów skóry i problemów dermatologicznych.
Najważniejsze właściwości niacynamidu
1. Regulacja wydzielania sebum i pomoc w walce z trądzikiem
Jedną z najczęściej docenianych cech niacynamidu jest jego zdolność do regulowania pracy gruczołów łojowych. Zmniejsza nadmierne wydzielanie sebum, co jest kluczowe dla osób z cerą tłustą i skłonną do wyprysków. Regularne stosowanie niacynamidu może pomóc w redukcji świecenia się skóry, minimalizacji porów oraz zmniejszeniu ryzyka powstawania zaskórników i stanów zapalnych.
Badania kliniczne wykazały, że 5% niacynamid wykazuje działanie podobne do 2% nadtlenku benzoilu, ale bez wywoływania podrażnień i przesuszenia skóry. Dzięki temu jest świetną alternatywą dla agresywnie działających substancji przeciwtrądzikowych.
2. Wzmocnienie bariery hydrolipidowej i nawilżenie skóry
Niacynamid ma zdolność do zwiększania produkcji ceramidów, które stanowią kluczowy element bariery ochronnej skóry. Dzięki temu wzmacnia jej odporność na czynniki zewnętrzne, zapobiegając utracie wody i przesuszeniu. Jest to szczególnie istotne dla osób z cerą suchą i wrażliwą, u których często występują objawy podrażnienia i łuszczenia się skóry.
Dodatkowo, niacynamid pomaga odbudować skórę uszkodzoną przez stosowanie silnych substancji aktywnych, takich jak retinoidy czy kwasy AHA/BHA. Może być stosowany równocześnie z tymi składnikami, aby zmniejszyć ryzyko podrażnień.
3. Działanie przeciwzapalne i łagodzące
Niacynamid jest silnym składnikiem przeciwzapalnym, co sprawia, że doskonale nadaje się do pielęgnacji skóry problematycznej. Pomaga redukcję zaczerwienień, wyrównuje koloryt cery i łagodzi podrażnienia.
Jego właściwości przeciwzapalne sprawiają, że jest polecany osobom z:
- trądzikiem różowatym,
- egzemą,
- łuszczycą,
- skórą skłonną do podrażnień i reakcji alergicznych.
Regularne stosowanie produktów z niacynamidem może poprawić kondycję skóry i zmniejszyć objawy towarzyszące przewlekłym dermatozom.
4. Rozjaśnianie przebarwień i wyrównywanie kolorytu skóry
Niacynamid działa rozjaśniająco na przebarwienia posłoneczne, potrądzikowe oraz hormonalne (np. melasma). Hamuje transport melaniny do komórek naskórka, co sprawia, że plamy pigmentacyjne stopniowo się rozjaśniają, a cera staje się bardziej jednolita.
W porównaniu do hydrochinonu – popularnej substancji wybielającej – niacynamid jest znacznie łagodniejszy dla skóry i może być stosowany przez osoby z cerą wrażliwą. Jego działanie można dodatkowo wzmocnić poprzez połączenie z innymi składnikami, takimi jak witamina C, arbutyna czy kwas kojowy.
5. Działanie przeciwstarzeniowe i antyoksydacyjne
Niacynamid wykazuje również właściwości antyoksydacyjne, chroniąc skórę przed działaniem wolnych rodników i stresem oksydacyjnym. Dzięki temu spowalnia proces starzenia się skóry, zmniejsza widoczność drobnych linii i zmarszczek oraz poprawia jędrność i elastyczność cery.
Działa również jako wsparcie dla naturalnych mechanizmów regeneracyjnych skóry, stymulując syntezę kolagenu i elastyny. W efekcie skóra staje się bardziej napięta, nawilżona i promienna.
Jak stosować niacynamid w pielęgnacji?
Niacynamid można znaleźć w różnych produktach kosmetycznych, takich jak:
- serum,
- kremy nawilżające,
- toniki i esencje,
- maski w płachcie,
- kremy pod oczy.
Optymalne stężenie niacynamidu w kosmetykach wynosi od 2% do 10%. Niższe stężenia (ok. 2-5%) świetnie sprawdzą się w codziennej pielęgnacji skóry wrażliwej i suchej, natomiast wyższe (6-10%) są polecane w przypadku skóry tłustej, problematycznej i skłonnej do przebarwień.
Niacynamid dobrze łączy się z innymi składnikami, takimi jak:
- kwas hialuronowy – dla maksymalnego nawilżenia,
- retinol – dla działania przeciwstarzeniowego,
- witamina C – dla rozjaśnienia skóry (najlepiej stosować w różnych porach dnia),
- peptydy – dla regeneracji i ujędrnienia skóry.
Oczywiście! Oto bardziej szczegółowe rozwinięcie każdego z podpunktów dotyczących połączenia niacynamidu z innymi składnikami aktywnymi:
Niacynamid + kwas hialuronowy – dla maksymalnego nawilżenia
Niacynamid (witamina B3) i kwas hialuronowy to duet idealny dla każdego rodzaju skóry, zwłaszcza dla cery suchej, odwodnionej lub wrażliwej.
- Jak działają razem?
- Niacynamid pomaga wzmocnić barierę hydrolipidową skóry, zmniejszając utratę wody (TEWL – transepidermal water loss).
- Kwas hialuronowy wiąże cząsteczki wody w skórze, zapewniając długotrwałe nawilżenie i wygładzenie.
- Korzyści:
✅ Skóra staje się bardziej nawilżona, miękka i elastyczna.
✅ Zmniejszenie zaczerwienień i podrażnień.
✅ Spłycenie drobnych linii i zmarszczek. - Jak stosować?
- Najpierw nałóż serum z kwasem hialuronowym na wilgotną skórę.
- Następnie zastosuj produkt z niacynamidem.
- Na koniec użyj kremu nawilżającego, aby „zamknąć” wilgoć w skórze.
Niacynamid + retinol – dla działania przeciwstarzeniowego
Połączenie niacynamidu z retinolem (pochodną witaminy A) to sposób na walkę ze zmarszczkami, trądzikiem i nierównym kolorytem skóry.
- Jak działają razem?
- Retinol pobudza produkcję kolagenu i przyspiesza odnowę komórkową, redukując oznaki starzenia.
- Niacynamid minimalizuje podrażnienia wywołane przez retinol, łagodzi zaczerwienienia i wzmacnia barierę skóry.
- Korzyści:
✅ Spłycenie zmarszczek i poprawa elastyczności skóry.
✅ Rozjaśnienie przebarwień i wyrównanie kolorytu.
✅ Redukcja trądziku i regulacja wydzielania sebum. - Jak stosować?
- Na początku warto stosować retinol 2-3 razy w tygodniu i stopniowo zwiększać częstotliwość.
- Nałóż serum z niacynamidem przed aplikacją retinolu – to pomoże zmniejszyć ewentualne podrażnienia.
- Zawsze kończ pielęgnację nawilżającym kremem i stosuj filtr SPF 50 w ciągu dnia.
Niacynamid + witamina C – dla rozjaśnienia skóry
Niacynamid i witamina C to potężne antyoksydanty, które rozjaśniają skórę i chronią ją przed szkodliwym działaniem wolnych rodników.
- Jak działają razem?
- Witamina C (kwas askorbinowy) hamuje nadmierną produkcję melaniny, co pomaga rozjaśnić przebarwienia.
- Niacynamid dodatkowo wspomaga ten proces, wyrównując koloryt skóry.
- Korzyści:
✅ Redukcja przebarwień i plam pigmentacyjnych.
✅ Wyrównanie kolorytu skóry i zdrowy blask.
✅ Ochrona przed stresem oksydacyjnym i czynnikami środowiskowymi. - Jak stosować?
- Aby uniknąć potencjalnych podrażnień, stosuj witaminę C rano, a niacynamid wieczorem.
- Jeśli chcesz używać ich razem, wybieraj stabilne formy witaminy C, np. fosforan askorbylu sodu lub tetraizopalmitynian askorbylu, które dobrze współpracują z niacynamidem.
- Nie zapominaj o filtrze SPF w ciągu dnia!
Niacynamid + peptydy – dla regeneracji i ujędrnienia skóry
Połączenie niacynamidu z peptydami to doskonały sposób na poprawę elastyczności i jędrności skóry.
- Jak działają razem?
- Peptydy to krótkie łańcuchy aminokwasów, które wspierają produkcję kolagenu i elastyny.
- Niacynamid działa przeciwzapalnie i wzmacnia skórę, pomagając peptydom lepiej działać.
- Korzyści:
✅ Skóra staje się bardziej jędrna i elastyczna.
✅ Redukcja drobnych linii i poprawa owalu twarzy.
✅ Regeneracja i wzmocnienie bariery ochronnej skóry. - Jak stosować?
- Serum z peptydami najlepiej stosować rano i wieczorem.
- Możesz nakładać peptydy przed lub po niacynamidzie – składniki te dobrze się uzupełniają.
- Warto dopełnić pielęgnację bogatym kremem nawilżającym.
Każde z tych połączeń może przynieść doskonałe efekty, jeśli będzie stosowane w odpowiedni sposób. Warto obserwować swoją skórę i dostosowywać pielęgnację do jej potrzeb. 😊
Należy jednak pamiętać, że u niektórych osób bardzo wysokie stężenia niacynamidu mogą wywoływać zaczerwienienie lub lekkie podrażnienie. Warto więc zaczynać od niższych stężeń i stopniowo zwiększać ich intensywność.
Podsumowanie
Niacynamid to jeden z najbardziej wszechstronnych składników kosmetycznych, który sprawdza się w pielęgnacji każdego typu skóry. Pomaga regulować wydzielanie sebum, wzmacnia barierę hydrolipidową, łagodzi stany zapalne, rozjaśnia przebarwienia i działa przeciwstarzeniowo. Jest bezpieczny w stosowaniu, nie powoduje podrażnień i może być stosowany zarówno rano, jak i wieczorem.
Dzięki swojej uniwersalności niacynamid stał się niezastąpionym składnikiem nowoczesnej pielęgnacji skóry i warto uwzględnić go w swojej codziennej rutynie kosmetycznej.
Kosmetyki zawierające niacynamid:
doTerra przeźroczysty balsam do twarzy
Suplementy zawierające niacynamid:
No Comment